روش‌های کمی و کیفی برآورد فرسایش و رسوب با استفاده از مدلهای MPSIAC و EPM در حوضه آبخیز وَرده (شمال باختریکرج)

نویسندگان

  • شیما قلی پوری دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم‌پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
  • محمود الماسیان استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران
  • نادر جلالی استادیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، تهران، ایران
  • پرویز غضنفری استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی، قزوین، ایران
چکیده مقاله:

حوضه آبخیز وَرده در شمال‌باختر شهر کرج و در پهنه ساختاری البرز مرکزی قرار دارد و آب و هوایی نیمه مرطوب و مساحتی برابر با 97/68 کیلومتر مربع دارد. سازندهای مختلفی در این حوضه وجود دارند که بیشتر از سنگ‌های شیلی، توف شیلی، ‌توف ماسه‌ای و سنگ‌آهک ساخته شده‌اند. سازند کهر به سن پرکامبرین، کهن‌ترین و رسوبات آبرفتی کواترنر جوان‌ترین نهشته‌های حوضه مورد مطالعه هستند. هدف از این مطالعه بررسی حساسیت سازند­ها به فرسایش با روش‌های کیفی، تعیین ویژگی‌های ‌ فیزیوگرافی و زمین‌ریخت‌شناسی و روش­های کمی، با مدل­های تجربی و میزان رسوب­دهی است. برای انجام این پژوهش ‌مطالعات کتابخانه‌ای،‌ صحرایی و تفسیر عکس‌های هوایی انجام شده است. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از ویژگی‌های هندسی، زیرحوضه­ V1 کمینه شیب و ارتفاع و زیرحوضه V7-2  بیشینه شیب و ارتفاع را دارند. حوضه آبخیز وَرده از واحد­های کوهستان (m، (Mواحد تپه‌ماهور­(h)  و نهشته­های آبرفتی (Qal, Qt) تشکیل شده است. رخساره (Mio) بیشترین مساحت حوضه را تشکیل می­دهد. در روش MPSIAC تأثیر و نقش 9 عامل و در روش EPM،  4 عامل  مهم و مؤثر در فرسایش خاک و تولید رسوب در حوضه، ارزیابی و بسته به شدت و ضعف هر عامل، امتیاز یا عددی برای آن در نظر گرفته شد. از مجموع امتیازها یا عددهای به دست آمده برای عوامل مختلف، میزان رسوب‌دهی حوضه از رابطه QS=0/253e0/036R محاسبه و در پایان، نقشه هر یک از عوامل 9 گانه در محیط GIS تهیه شد. با­توجه به نتایج حاصل از مدل  EPMو­­MPSIAC ،  در میان زیرحوضه‌های با میزان رسوب‌دهی بالا،  زیرحوضه­های V2 و V3 در اولویت اول برای برنامه‌های حفاظت خاک قرار می‌گیرند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

This research is aimed to predict erosion and sedimentation of Tang-e-Kenesht basin in Kermanshah province using MPSIAC and EPM models in GIS software. This basin has about 14348 hectare area. This region has various vegetation, geology and soil texture and land use types. The basin has divided into 9 sub-basins and its maximum and minimum elevations are 3300 and 1400 m, respectively. Needed da...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ‌کنشت با مدل‌های تجربی MPSIAC و EPM به کمک GIS

This research is aimed to predict erosion and sedimentation of Tang-e-Kenesht basin in Kermanshah province using MPSIAC and EPM models in GIS software. This basin has about 14348 hectare area. This region has various vegetation, geology and soil texture and land use types. The basin has divided into 9 sub-basins and its maximum and minimum elevations are 3300 and 1400 m, respectively. Needed da...

متن کامل

مقایسه کارآیی مدل‌های MPSIAC و EPM در برآورد فرسایش و رسوب زایی حوضه آبخیز سقزچی چای نمین

در این پژوهش با هدف ارزیابی کارآیی مدل‌های EPM , MPSIAC در برآورد رسوب، حوضه آبخیز سقزچی چای با مساحتی بالغ بر 99/7593 هکتار و تنوع شرایط اقلیمی، توپوگرافی، سنگ‌شناسی و پوشش گیاهی به عنوان منطقه مطالعه انتخاب شد. بخشی از داده‌های مورد نیاز مدل‌ها از طریق مطالعات میدانی و بخش دیگر از نتایج مطالعات صورت گرفته در حوضه‌های آبخیز مشابه تهیه گردیده است. دراین تحقیق پس از رقومی‌سازی خطوط‌تراز 100 متری...

متن کامل

برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز تنگ کنشت با مدل های تجربی mpsiac و epm به کمک gis

حوضه مورد بررسی در شمال شهر کرمانشاه قرار گرفته است.‏‏‏‏‏‎‏ مساحت حوضه 14348 هکتار، حداکثر ارتفاع آن 3300 و حداقل آن 1400 متر می باشد. بر اساس طبقه بندی اقلیمی به روش آمبرژه و دمارتن،‏‏‏‏‏‎‏ اقلیم حوضه از نوع مرطوب و پوشش زنده گیاه در آن از 25 تا 55 درصد متغیر است. بر اساس مطالعات قابلیت اراضی و خاک شناسی، چهار تیپ اصلی اراضی کوهستانی، تپه ای، آبرفت های باد بزنی شکل سنگ ریزه دار و دشت های دامنه...

متن کامل

برآورد شدت فرسایش و رسوب حوزه‌ی‌ آبخیز ایور با استفاده از روش تجربی MPSIAC

فرسایش و رسوب‌زایی یکی از مشکلات مهم در مدیریت حوزه‌های آبخیز کشور می‌باشد. فرسایش و پیامدهای ناشی از آن، با تشدید بهره برداری انسان از طبیعت از اوائل قرن بیستم، آثار منفی خود را بر اکوسیستم حیاتی وارد ساخته است. مطالعات فرسایش خاک به علت پیامد‌های نامطلوب زیست محیطی و اقتصادی، شور شدن تدریجی اراضی، از بین رفتن پوشش گیاهی، کاهش حاصلخیزی خاک، افزایش فرسایش و رسوب‌گذاری، آلودگی شیمیایی خاک و آثار...

متن کامل

مقایسه کارآیی مدل های mpsiac و epm در برآورد فرسایش و رسوب زایی حوضه آبخیز سقزچی چای نمین

در این پژوهش با هدف ارزیابی کارآیی مدل های epm , mpsiac در برآورد رسوب، حوضه آبخیز سقزچی چای با مساحتی بالغ بر 99/7593 هکتار و تنوع شرایط اقلیمی، توپوگرافی، سنگ شناسی و پوشش گیاهی به عنوان منطقه مطالعه انتخاب شد. بخشی از داده های مورد نیاز مدل ها از طریق مطالعات میدانی و بخش دیگر از نتایج مطالعات صورت گرفته در حوضه های آبخیز مشابه تهیه گردیده است. دراین تحقیق پس از رقومی سازی خطوط تراز 100 متری...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 22  شماره 88

صفحات  145- 154

تاریخ انتشار 2013-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023